Ceny tuczników, prosiaków i macior dramatycznie niskie, a nie wszyscy chcą mięso z obszarów ASF. UOKiK sprawdza

Tuczniki, jeśli ktoś w ogóle w okolicy chce je skupować, to ostatnio były po 3,80 zł/kg. Prosiaki to już chodzą po 100 zł, a i tak nikt nie chce. Kto może, pozbywa się świń", relacjonuje rolniczka z Kujawsko-Pomorskiego, nadal wolnego od ognisk ASF. Na obszarach z ograniczeniami sytuacja jest jeszcze trudniejsza.

• maciory: 1,60-1,80 zł/kg
• tuczniki kl. 1: 3,60-4,10 zł/kg
• tuczniki kl. E: 5,24-5,30 zł/kg (2 zakłady skupujące)
• warchlaki krajowe (20-30 kg): 100-120 zł/kg

Pracownicy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów mają sprawdzić, czy sieci handlowe oraz duże zakłady mięsne odmawiają przyjmowania od rolników w pełni przebadanego mięsa ze zdrowych zwierząt hodowanych w strefach z przypadkami ASF.

UOKiK zaznacza w komunikacie, że jest to mięso bezpieczne dla ludzi, a odmowa jego zakupu przez dużych przedsiębiorców może stanowić praktykę nieuczciwego wykorzystywania przewagi kontraktowej.

Strefa czerwona jest wyznaczana na terenie, na którym stwierdzono przypadki choroby u świń. Zabronione są m.in. wewnątrzwspólnotowe dostawy mięsa z tych terenów do innych Państw Członkowskich Unii Europejskiej. Jednocześnie mięso ze zdrowych zwierząt ze strefy czerwonej, wyprodukowane w wyznaczonych zakładach, jest bezpieczne dla ludzi i po badaniach weterynaryjnych może być sprzedawane bez ograniczeń na terenie Polski.

Sytuacja, w której duży przedsiębiorca nie chce przyjąć zdrowej i przebadanej żywności, może być przejawem wykorzystywania przewagi kontraktowej. Z taką praktyką mamy do czynienia, jeżeli pomiędzy kontrahentami istnieje znaczna dysproporcja potencjału ekonomicznego, a silniejsza strona wykorzystuje ją na niekorzyść mniejszego podmiotu. Może to dotyczyć relacji np. pomiędzy rolnikiem a dużym ogólnopolskim przetwórcą mięsa lub siecią handlową.

- Wirus afrykańskiego pomoru świń dał się mocno we znaki polskim rolnikom - mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK. - Bardzo ważne jest zatem, aby hodowcy trzody chlewnej ze stref, gdzie stwierdzono przypadki ASF, mogli sprzedawać mięso, które po przejściu badań weterynaryjnych potwierdzono jako zdrowe i bezpieczne. Tym bardziej w sytuacji, gdy ze względu na choćby pojedyncze przypadki choroby w regionie, nie mogą oni tego mięsa wysyłać poza granice Polski.

- Tymczasem otrzymaliśmy informacje, że niektórzy duzi przetwórcy i sieci handlowe odmawiają przyjmowania wieprzowiny ze zdrowych zwierząt, która jest w pełni bezpieczna dla ludzi. Takie działanie może stanowić nieuczciwe wykorzystanie przewagi kontraktowej wobec hodowców trzody, dlatego zleciłem kontrole w tym zakresie - podaje Tomasz Chróstny.

Zgłoszenia potencjalnych nieprawidłowości trafiały do urzędu już wcześniej. W lipcu po sygnałach o występujących lokalnie nieprawidłowościach odbyły się pierwsze kontrole. W związku z kolejnymi informacjami o możliwym odmawianiu przyjmowania dostaw zdrowego mięsa pochodzącego ze stref ASF, w połowie września rozpoczęto niezapowiedziane kontrole w siedzibach firm. W pierwszej kolejności sprawdzono działania pięciu podmiotów - dwóch sieci handlowych:

• Jeronimo Martins Polska (sieć Biedronka)
• Dino Polska

oraz 3 przetwórców:

• Gobarto (producent mięsny zależny od spółki Cedrob sprzedający produkty m.in. pod markami Gobarto, Makton),
• Animex (producent m.in. marek Krakus, Morliny czy Berlinki),
• Sokołów (właściciel m.in. marek Sokołów, Grill House czy Gzella).

W toku czynności ustalono, że spółka Jeronimo Martins Polska do niedawna nie nabywała mięsa ze zdrowych zwierząt hodowanych w strefach, w których występuje afrykański pomór świń. W trakcie trwania kontroli zleconej przez Prezesa UOKiK właściciel sieci Biedronka zmienił swoją politykę i aktualnie kupuje takie mięso oraz jego przetwory. Pracownicy UOKiK uzyskali potwierdzenie od dostawców, iż Jeronimo Martins Polska rzeczywiście zaczęło w ostatnim czasie przyjmować przebadane produkty ze stref objętych ograniczeniami.

Kontrole wykazały, że Animex, Sokołów i Gobarto nie uzależniają zakupu wieprzowiny od hodowli zwierzęcia w strefach wolnych od ASF. Spółki w toku kontroli zadeklarowały, iż również w przyszłości będą dokonywać zakupu zdrowego mięsa pochodzącego ze stref ASF.

Z kolei kontrola w Dino Polska nie dała jak na razie jasnej odpowiedzi co do sprawdzanych praktyk przedsiębiorcy. Dlatego w dalszym etapie weryfikowane są działania podmiotu zależnego spółki, odpowiedzialnego za zakup i przetwórstwo mięsa – Agro Rydzyna.

Źródło: UOKiK, KPODR