Łatwiej będzie o dotacje na oborę niż na kolejny ciągnik. PROW 2014-2020

Jak długo poznawał pan Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 i ile czasu zajęło zrozumienie tych treści?

Od wielu lat jestem urzędnikiem, więc wiem od czego najlepiej zacząć. Robię tak: czytając po raz pierwszy oswajam się z tekstem, a dopiero podczas drugiego i trzeciego czytania staram się jak najwięcej zrozumieć. W przypadku PROW-u nie można także zapominać o rozporządzeniach, bo te zapisy się uzupełniają. Czytałem ten program wielokrotnie, ale przyznaję, że za każdym razem jeszcze coś w nim odkrywam. 

Rolnicy zapewne nie mają takiego doświadczenia jak pan w "rozpracowywaniu urzędowych zapisów". Na co powinni zwrócić przede wszystkim uwagę czytając program? 

Na to, że w tym PROW-ie pod uwagę będą brane cele związane z podniesieniem rentowności i konkurencyjności gospodarstw, ochroną środowiska oraz łagodzeniem skutków zmiany klimatu. Dotacje mają czemuś służyć, to nie może być "rozdawnictwo". Dlatego osoby, które na przykład zdecydują się na kupno precyzyjnego rozsiewacza nawozów mają większe szanse na dodatkowe punkty, bo taka maszyna pomaga ograniczyć stosowanie tych środków, zatem zyska środowisko. Warto pamiętać o tych celach!
 

Skąd rolnik ma wiedzieć, za którą maszynę dostanie dodatkowe punkty?
Katalog tych maszyn stanowi załącznik do Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy na operacje typu "Modernizacja gospodarstw rolnych".  Informacji udzielają także nasi pracownicy.
 

Rolnicy z Kujaw i Pomorza nadal chcą inwestować w nowocześniejsze ciągniki, maszyny rolnicze. Czy gospodarz, który w ramach poprzedniego programu (na lata 2007-2013), skorzystał z pomocy na modernizację i dotację przeznaczył na zakup ciągnika, będzie mógł z modernizacji (na lata 2014-2020) kupić kolejny ciągnik?
Nie będzie to możliwe w przypadku wsparcia na modernizację gospodarstw, by kupić maszynę tego samego rodzaju.  Generalnie w tym poddziałaniu zmienił się kierunek pomocy, bo teraz chodzi przede wszystkim o inwestycje budowlane. Zatem łatwiej będzie uzyskać dopłatę do budowy na przykład chlewni, obory, zakupu wyposażenia tych obiektów niż np. maszyn.  Co prawda jest taka możliwość (w ramach czwartego schematu), by uzyskać do 200 tys. zł na kupno maszyny, ale rolnik który wykorzystując dotację na modernizację (z PROW-u 2007-2013) nabył np. ciągnik, to nie będzie mógł kupić kolejnego z dopłatą. Nawet jeśli miałby to być traktor o większej mocy! Jednak  rolnik mógłby wnioskować o pomoc np. na zakup kombajnu (jeśli wcześniej tego nie zrobił). 
 

Te ograniczenia dotyczą modernizacji gospodarstw. A co z pomocą dla młodych rolników?
W przypadku premii dla młodych rolników nie ma takich ograniczeń, mogą oni dotację przeznaczyć na zakup np. jakiejkolwiek nowej maszyny, byleby inwestycja była uzasadniona. 
 

Jednak także w przypadku premii dla młodych rolników warto powalczyć o punkty. Za co można je otrzymać?
Warto, by młody rolnik, który planuje zakup na przykład maszyny zwracał uwagę na cele obecnego PROW-u. Jeśli chce zainwestować w sprzęt bardziej przyjazny środowisku, to może dostać więcej punktów i dzięki temu znajdzie się wyżej na liście rankingowej. 
 

Czy to znaczy, że dla niektórych młodych rolników z Kujaw i Pomorza wnioskujących o premię, może tych pieniędzy zabraknąć?
Jest to możliwe, choć wiele będzie zależało od liczby chętnych.
 

Ten nabór kończy się 16 września. Jakie jest zainteresowanie w Kujawsko-Pomorskiem?
Szacuję, że o "Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników" wystąpi 500-600 osób z naszego województwa. To mniej niż w ostatnim naborze, ale zmieniły się kryteria dostępu i prawdopodobnie wielu młodych ludzi czeka aż ich koledzy "przetrą im ścieżki". W kolejnym roku - gdy ruszy kolejny nabór - pewnie będzie wniosków więcej. 
 

W sprawie PROW-u organizowaliście spotkania z rolnikami. O co pytali ci, którzy chcą skorzystać z premii dla młodych?
Pytali np. o konieczność prowadzenia rachunkowości.
 

Boją się tego? 
Chyba tak, chociaż sądzę, że takie obawy mają przede wszystkim ci, którzy nie zajrzeli do dokumentacji i nie wiedzą jak ma ona wyglądać. A ta uproszczona rachunkowość to nic trudnego. Nie wiem, czy rolnicy boją się prowadzenia rejestru sprzedaży i zakupów, czy bardziej tego, że trzeba to robić systematycznie. 
 

Boją się także tego, że w te rejestry zajrzy skarbówka. Czy to uzasadnione obawy?
Jeśli rolnik nie prowadzi działalności gospodarczej, to te rejestry będą potrzebne tylko w przypadku kontroli prowadzonej przez przedstawicieli naszej agencji lub Komisji Europejskiej. 
 

Wiele osób ma też problem ze zrozumieniem definicji "urządzającego gospodarstwo rolne". Kto to taki?
To osoba, która w dniu składania wniosku o tę premię jest właścicielem lub dzierżawcą gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej hektara użytków rolnych, ale do czasu złożenia dokumentów o tę pomoc nie może prowadzić działalności rolniczej (uprawiać swoich pól, mieć zwierząt gospodarskich, kierować gospodarstwem). To kontrowersyjny zapis, ale zasady wyjaśniamy rolnikom podczas szkoleń, spotkań. 
 

Rolnicy pytają też o kolejne działania i poddziałania. Kiedy rozpoczną się nabory?
Oprócz pomocy dla młodych rolników w najbliższym czasie (prawdopodobnie jesienią) zostanie ogłoszony nabór dotyczący modernizacji gospodarstw. W podobnym terminie ruszy pomoc dla tych, którzy chcą inwestować na obszarach OSN oraz dla gospodarzy zainteresowanych przetwórstwem i marketingiem. Wiele osób pyta o pomoc na restrukturyzację małych gospodarstw (60 tys. zł) i choć nabór zostanie ogłoszony w tym roku, to wnioski będzie można składać prawdopodobnie w pierwszym kwartale przyszłego roku, żeby gospodarze mieli czas na przygotowanie.
 

Nasi rolnicy chętnie korzystają z dotacji, ale czy w tym roku będzie ich stać chociaż na wkład własny? 
Susza odbije się na sytuacji ekonomicznej wielu gospodarstw i choć zainteresowanie dotacjami jest wciąż bardzo duże, to wniosków może być mniej.